#58 Tablica funeralna

Autor: Malarz działający w Wielkopolsce
Nazwa: Tablica funeralna Bogusława Karczewskiego (1674-1723)
Data powstania: ok. 1723
Technika: olej na blasze miedzianej,
Wymiary: 54 x 58,5 cm, sześciobok
Nr inw.: MLS 1255

 

Portret trumienny jest związany z obyczajowością XVII- i XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Czas pojawienia się pierwszych portretów trumiennych określa się na koniec XVI wieku. Jedyny znany z tego okresu portret, to wizerunek króla Stefana Batorego, zmarłego w 1586 roku. Ten niewielkich rozmiarów owalny portrecik, został po jego śmierci przytwierdzony do wieka trumny. Około 1620 roku na czołach trumien zaczynają coraz częściej pojawiać się podobizny zmarłych ujęte przeważnie w kształt ośmioboku.

Na owalnej czarnej tablicy umieszczony jest portret w kształcie nieregularnego sześcioboku. Mężczyzna ukazany w popiersiu, zwrócony w prawo. Czarna, podcięta krótko i podgolona według polskiej maniery czupryna, czarny sumiasty wąs. Ubrany w błękitny żupan lamowany sznureczkiem, zapinany wraz z niskim kołnierzykiem na szereg drobnych guzów. Tuż przy szyi niska wypustka białego kołnierza z srebrną zapinką w kształcie rozetki. Całość stroju dopełnia czerwona delia z widoczną opuszką gronostajowego podbicia. Neutralne tło blachy. Brzegi otoczone trybowaną w blasze bordiurą z motywem laurowych liści, rozdzielonych rozetką w połowie każdego z boków.

Pod portretem tablica inskrypcyjna z blachy miedzianej, wycięta w kształcie nieregularnego sześcioboku z legendą epitafijną. Napis wykonany w typie barokowej minuskuły i rozmieszczony w trzydziestu dwu wierszach.

Warsztat wielkopolski, ok. 1723

Olej na blasze miedzianej, 44,2 x 46,2, sześciobok

Wzdłuż bocznych krawędzi drewnianej tablicy, osiem blach herbowych z blachy trybowanej, w owalu.

Warsztat wielkopolski, ok. 1723

Trybowane w blasze miedzianej, 33 x 26,5, owal

Wszystkie tablice tego samego formatu i zbliżonej wielkości.

Cztery herby z prawej strony powtórzone po lewej: Samson-Samson / Szreniawa-Szreniawa / Korzbok-Korzbok / Jastrzębiec-Jastrzębiec. (Samson-ojczysty, Szreniawa-macierzysty, babki ojczystej, babki macierzystej). Obok herbów inicjały: B-K/ Z-K (Bogusław Karczewski z Karczewa).

Bogusław Karczewski we wczesnym dzieciństwie stracił rodziców, został wychowankiem i uczniem humanisty Andrzeja Rozbickiego. Edukację odebrał w Lesznie i Poznaniu. Pochodził ze średniozamożnej wielkopolskiej rodziny szlacheckiej i należał do niewielkiej protestanckiej wspólnoty wyznaniowej braci czeskich. Był aktywnym uczestnikiem obozu dysydentów, walczącego o respektowanie w Rzeczypospolitej swobody wyznawania religii niekatolickiej. Jego portret trumienny dawniej zawieszony był na emporze organowej w protestanckim kościele św. Jana w Lesznie. W realizacji malarskiej wizerunek Bogusława Karczewskiego cechuje miękkość modelowania ciała, malarsko potraktowany kostium z wiernie oddaną opuszką gronostajowego futra oraz plastycznie drapowana tkanina delii i żupana. (GM)

Audiodeskrypcja

Łatwy tekst

Szukaj nas: